Wie heeft recht op vaderschaps- of co-ouderschapsverlof?

Vaders en medemoeders die getrouwd zijn met de biologische moeder hebben automatisch recht op ouderschapsverlof. Dit geldt ook voor partners die op het moment van de geboorte wettelijk samenwonen en voor medemoeders die op dat moment drie jaar feitelijk samenwonen met de biologische moeder.

Hoe neem ik ouderschapsverlof op?

Je hebt recht op in totaal 15 volledige werkdagen verlof, maar je kunt dit ook opsplitsen in 30 halve dagen of afwisselend halve en hele dagen opnemen. Je kan ervoor kiezen het verlof in één keer op te nemen of in verschillende termijnen, zolang de dagen maar binnen de 4 maanden na de geboorte vallen.

Het aantal werkuren per dag blijft ongewijzigd. Werk je meestal 8 uur per dag? Dan heb je recht op 15 dagen vaderschapsverlof van 8 uur. Als je normaal gesproken 4 uur per dag werkt, heb je recht op 15 dagen vaderschapsverlof van 4 uur.

Hoe vraag ik vaderschapsverlof aan?

1. Als werknemer

Als werknemer moet je je werkgever zo snel mogelijk op de hoogte brengen van de geboorte van je kind. Ook zorg je voor een geboorteakte en eventueel andere documenten die bevestigen dat je recht hebt op vaderschapsverlof. Dit kan bijvoorbeeld een verklaring onder ede zijn dat jij als co-ouder de enige bent die voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor het recht op vaderschapsverlof.

Na goedkeuring hiervan kan je aanspraak maken op een uitkering van je ziekenfonds. Bovendien kan je werkgever dit verlof niet weigeren. Daarnaast ben je gedurende drie maanden vanaf de aanvraag beschermd tegen ontslag.

De eerste drie dagen behoud je je loon. Voor de resterende dagen ontvang je een vergoeding van het ziekenfonds die gelijk is aan 82% van je brutoloon. Deze vergoeding is aan een maximum gebonden en wordt daarom officieel beperkt brutoloon genoemd. Het bedrag wordt uitbetaald op de laatste dag van je verlof.

2. Als ambtenaar

Als ambtenaar kan je het beste een schriftelijk verzoek per post sturen naar de Algemene Directie Personeelszaken.

  • Federaal ambtenaar? Je behoudt je normale salaris voor deze 15 dagen.
  • Vlaams ambtenaar ? De eerste 10 dagen behoud je je salaris. Voor de overige dagen ontvang je een vergoeding van 82% van je beperkte brutoloon.
  • Contractuele ambtenaar? Je ontvangt je normale loon voor de eerste 3 dagen en 82% van je beperkte brutoloon voor de overige dagen.

3. Als onderwijzend personeel

Onderwijzend personeel heeft geen recht op geboorteverlof, maar op omstandigheidsverlof. Je kunt dit aanvragen bij je directeur. Ook dit verlof duurt in totaal 15 dagen, maar je moet het ten minste 5 opeenvolgende dagen opnemen, tenzij de administratie van je school of centrum je toestemming geeft om het anders te doen.

De eerste 10 werkdagen ontvang je je volledige salaris. Vanaf de 11e werkdag behoud je 82% van je beperkte brutoloon.

4. Als zelfstandige

Als zelfstandige of meewerkende echtgenoot moet je een aanvraag indienen bij je sociaal verzekeringsfonds. Die aanvraag moet gebeuren voor het einde van het kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je kind wordt geboren. Voorwaarde is dat je sociale bijdragen hebt betaald voor de twee kwartalen vóór dat van de geboorte, of dat je een vrijstelling hebt gekregen van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ).

Hoe vraag ik vaderschapsverlof aan?

1. Als werknemer

Als werknemer moet je je werkgever zo snel mogelijk op de hoogte brengen van de geboorte van je kind. Ook zorg je voor een geboorteakte en eventueel andere documenten die bevestigen dat je recht hebt op vaderschapsverlof. Dit kan bijvoorbeeld een verklaring onder ede zijn dat jij als co-ouder de enige bent die voldoet aan de wettelijke voorwaarden voor het recht op vaderschapsverlof.

Na goedkeuring hiervan kan je aanspraak maken op een uitkering van je ziekenfonds. Bovendien kan je werkgever dit verlof niet weigeren. Daarnaast ben je gedurende drie maanden vanaf de aanvraag beschermd tegen ontslag.

De eerste drie dagen behoud je je loon. Voor de resterende dagen ontvang je een vergoeding van het ziekenfonds die gelijk is aan 82% van je brutoloon. Deze vergoeding is aan een maximum gebonden en wordt daarom officieel beperkt brutoloon genoemd. Het bedrag wordt uitbetaald op de laatste dag van je verlof.

2. Als ambtenaar

Als ambtenaar kan je het beste een schriftelijk verzoek per post sturen naar de Algemene Directie Personeelszaken.

  • Federaal ambtenaar? Je behoudt je normale salaris voor deze 15 dagen.
  • Vlaams ambtenaar ? De eerste 10 dagen behoud je je salaris. Voor de overige dagen ontvang je een vergoeding van 82% van je beperkte brutoloon.
  • Contractuele ambtenaar? Je ontvangt je normale loon voor de eerste 3 dagen en 82% van je beperkte brutoloon voor de overige dagen.

3. Als onderwijzend personeel

Onderwijzend personeel heeft geen recht op geboorteverlof, maar op omstandigheidsverlof. Je kunt dit aanvragen bij je directeur. Ook dit verlof duurt in totaal 15 dagen, maar je moet het ten minste 5 opeenvolgende dagen opnemen, tenzij de administratie van je school of centrum je toestemming geeft om het anders te doen.

De eerste 10 werkdagen ontvang je je volledige salaris. Vanaf de 11e werkdag behoud je 82% van je beperkte brutoloon.

4. Als zelfstandige

Als zelfstandige of meewerkende echtgenoot moet je een aanvraag indienen bij je sociaal verzekeringsfonds. Die aanvraag moet gebeuren voor het einde van het kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je kind wordt geboren. Voorwaarde is dat je sociale bijdragen hebt betaald voor de twee kwartalen vóór dat van de geboorte, of dat je een vrijstelling hebt gekregen van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ).