Je hebt net het leven geschonken aan een ongelooflijk klein wezen, en overal rondom jou spreekt men enkel over geluk, magie, de “mooiste dag van je leven“. En toch voel je dat niet helemaal zo. Of niet de hele tijd. Misschien heb je zelfs moeite om iets te voelen. Herken je dit? Misschien maak je wel de eerste tekenen van postpartum depressie mee, een gevoel dat veel nieuwe moeders ervaren. Het is belangrijk te weten dat je niet alleen bent en dat er hulp beschikbaar is als je vermoedt dat je last hebt van een postpartum depressie.
En stel dat we je vertellen dat dit vaker voorkomt dan je denkt? Dat achter de Instagram-smiles, de bijpassende pyjama’s en de vredige baby’s die 12 uur aan een stuk slapen (spoiler: dat bestaat eigenlijk niet echt), er veel mama’s zijn zoals jij die het lastig hebben. Die twijfelen. Die soms zonder reden huilen.
Maar kijk, daar spreekt men bijna niet over. Omdat men in onze maatschappij vaak verwacht dat jonge mama’s meteen dolgelukkig zijn. Geen recht om verdrietig, uitgeput, kwaad of verloren te zijn. En als je dat allemaal tegelijk voelt… dan ben je bang om beoordeeld te worden. Om gezien te worden als een slechte moeder. Om teleur te stellen.
Dit bericht is tegelijk een oase van zachtheid en van waarheid. Een ruimte zonder filter waar we het openhartig hebben over postpartum mentale gezondheid. Zonder schaamte, zonder druk, en vooral zonder taboe.
Of je nu middenin een baby blues zit, je afvraagt of wat je voelt “normaal” is, of gewoon even je mentale last wilt neerleggen… welkom. We zijn hier onder elkaar. Voor meer algemene informatie en steun voor jonge gezinnen in Brussel kan je terecht bij het Huis van het Kind Brussel.
🧩 1. Waarom spreekt men niet genoeg over de mentale gezondheid van jonge mama’s?
Eerlijk, hoe vaak heb je een mama openlijk horen zeggen: “Ik voel me overweldigd, verdrietig, en ik kan niet genieten van mijn baby“? Bijna nooit, hè? En toch komt dit gevoel veel vaker voor dan men denkt. Waarom die stilte rond postpartum depressie dan?
💬 De druk om “perfect” te zijn
Vanaf de zwangerschap word je overspoeld met advies, aanbevelingen, prachtige verhalen. En zodra de baby er is, word je nauwlettend in de gaten gehouden. Men feliciteert je, men vraagt of “alles goed gaat“, maar zelden of jij goed gaat. Dus je glimlacht, je zegt ja, omdat je denkt dat dat is wat je moet zeggen.
Er is een soort van gebod tot moederlijk geluk: men herhaalt je dat dit kostbare momenten zijn, dat ze snel voorbijgaan, dat je ervan moet genieten. Resultaat: als dat niet het geval is, voel je je schuldig.
📱 Sociale media en de constante vergelijking
De sociale media helpen ons niet, laten we eerlijk zijn. Je ziet er blije mama’s, smetteloze interieurs, rustige baby’s. Maar wat je niet ziet, is de chaos buiten beeld, de tranen om 3 uur ‘s nachts, de vermoeidheid die zich opstapelt. Deze beelden creëren een valse norm. En jij? Jij denkt dat je de enige bent die het niet redt.
🤐 De taboes rond postpartum depressie die van generatie op generatie worden doorgegeven
Onze moeders, onze grootmoeders, spraken er niet over. Uit schaamte, uit cultuur, omdat men het ermee moest doen. Maar de tijden veranderen. Vandaag heb je het recht om te zeggen dat het niet goed met je gaat. Dat is geen zwakte, dat is geen mislukking, dat is menselijk. En vooral, het is tijdelijk als je erover durft te praten en steun zoekt.
🌧️ 2. Wat je voelt op mentaal vlak is normaal (en komt veel voor!)
Als je de indruk hebt dat je “er niet helemaal bij bent” sinds de geboorte van je baby, weet dan dit: je bent lang niet de enige. Wat je voelt is niet raar, overdreven of onterecht. Het is zelfs… vrij courant.
💡 Baby blues of postpartum depressie?
Eerst is er wat men de baby blues noemt. Ongeveer 70 tot 80% van de vrouwen ervaart dit in de dagen na de bevalling. Maar als deze symptomen langer dan twee weken aanhouden, intenser worden of overheersend worden, dan kan het zijn dat je te maken hebt met een postpartum depressie. Het is cruciaal om het verschil te herkennen tussen de tijdelijke baby blues en een mogelijke postpartum depressie, omdat de aanpak en de nood aan ondersteuning verschillen.
Dit kan zich uiten in:
- Stemmingswisselingen
- Onverklaarbaar huilen
- Plotselinge prikkelbaarheid
- Een gevoel van kwetsbaarheid of ongerustheid
Goed nieuws: dit fenomeen is tijdelijk. Het duurt meestal enkele dagen, soms een week. Het is gelinkt aan de hormonale daling na de bevalling, aan stress, aan vermoeidheid… kortom, aan alles wat je intens beleeft.
Maar als deze symptomen langer dan twee weken aanhouden, intenser worden of overheersend worden, dan kan het zijn dat je te maken hebt met een postpartum depressie.
🧠 Complexe en soms tegenstrijdige emoties kunnen je mentale gezondheid domineren
Je houdt van je baby, maar je hebt niet altijd zin om bij hem te zijn. Je bent blij dat hij er is, maar soms mis je je leven van vroeger. Je hebt alles om gelukkig te zijn, maar je voelt je leeg.
➡️ Al deze emoties zijn geldig. Je hebt het recht om ze te voelen, zelfs als ze niet passen in het plaatje van wat men van een jonge mama verwacht.
💬 Zij praten er ook over…
“Ik dacht dat het instinctief zou zijn, dat de liefde onmiddellijk zou zijn. Maar eigenlijk stond ik in overlevingsmodus, en ik voelde niets. Het duurde weken voordat ik me echt verbonden voelde met mijn baby.”
— Julie, 29 jaar, Etterbeek
“Ik kon niet slapen, zelfs niet als mijn baby sliep. Mijn hersenen draaiden in een lus. Ik voelde me een vreemde in mijn eigen leven.”
— Samira, 33 jaar, Schaarbeek
🚩 3. De signalen op mentaal vlak die je niet mag negeren
Men heeft soms de neiging om wat men voelt te minimaliseren: “Het is de vermoeidheid“, “Het is normaal met een baby“, “Het gaat wel over“. Maar er zijn signalen die je niet zomaar mag wegwuiven. Vooral als deze gevoelens dagelijks worden, zwaar om te dragen, of als ze je band met je baby of je omgeving beïnvloeden. Deze signalen kunnen wijzen op een postpartum depressie en verdienen serieuze aandacht.
Hier zijn enkele alarmsignalen die je serieus moet nemen:
⚠️ De emotionele symptomen
- Een aanhoudend verdriet, zelfs zonder duidelijke reden
- Frequent huilen, soms oncontroleerbaar
- Een ongewone prikkelbaarheid, of zelfs woede
- Een intense of constante angst (soms met obsessieve gedachten)
- Een gevoel van leegte of emotionele afstandelijkheid
⚠️ De fysieke en gedragssymptomen
- Moeite met slapen (zelfs als de baby slaapt)
- Duidelijk verlies of toename van eetlust
- Extreme vermoeidheid, die niet verbetert met rust
- Moeite met opstaan, jezelf wassen of eenvoudige dagelijkse taken uitvoeren
- Gebrek aan interesse in dingen die je vroeger leuk vond
⚠️ Zorgwekkende gedachten
- Gedachten om jezelf of je baby pijn te doen (zelfs voorbijgaande)
- Een gevoel een “slechte” of “onbekwame” moeder te zijn
- De indruk dat je baby beter af zou zijn zonder jou
➡️ Als je jezelf herkent in een of meerdere van deze signalen, hoef je dit niet alleen aan te pakken. Het is niet jouw schuld. Het is geen kwestie van wilskracht of karakter. Het zijn echte symptomen, en er bestaan oplossingen.
Zelfs als je niet zeker bent van wat je doormaakt, kan praten met iemand een wereld van verschil maken.
🤝 4. De rol van de partner en de omgeving bij postpartum depressie
Hoewel postpartum mentale gezondheid een persoonlijke ervaring is, wordt het niet (en mag het niet) in je eentje beleefd. De rol van je omgeving is fundamenteel, of het nu je partner, je naasten, je vrienden of zelfs je collega’s zijn.
🧍♀️ De partner: een steunpilaar als hij/zij luistert
Je partner kan een sleutelrol spelen in je evenwicht, maar… dan moet hij/zij wel begrijpen wat je doormaakt. Soms volstaat het om te zeggen:
“Het gaat niet goed met me, en ik heb nodig dat je luistert zonder me te oordelen.”
Enkele manieren waarop je partner je mentaal kan steunen:
- Je emoties laten verwoorden zonder te proberen een “oplossing” te vinden
- De taken met de baby overnemen (zelfs als het niet “perfect” is)
- Aandachtig zijn voor je stemmings- of gedragsveranderingen
- Je aanmoedigen om een arts te raadplegen of hulp te zoeken, zonder druk
💡 Kleine tip: Toon hem/haar dit artikel. Soms komen woorden gemakkelijker op papier dan in een direct gesprek.
🧑🤝🧑 Vrienden en familie: een waardevolle hulp bij postpartum depressie, mits goed gebruikt
Men denkt vaak dat men alles alleen moet regelen. Maar nee. Als je naasten zeggen: “Als je iets nodig hebt, ben ik er“, durf dan JA te zeggen.
- Een vriendin kan op de baby passen terwijl jij een uur slaapt.
- Je zus kan boodschappen doen of voor je koken.
- Een collega kan een project overnemen als je overweldigd bent.
En vooral, je hoeft niet in detail te treden over je mentale gezondheid. Eenvoudigweg zeggen: “Het is momenteel een beetje zwaar, ik voel me kwetsbaar“, is al voldoende om de deur te openen.
🩺 5. Praten met een professional: waar te beginnen?
Je omgeving vertellen dat het niet goed met je gaat, is een eerste stap. Maar soms is dat niet voldoende. En dan kan de hulp van een professional echt het verschil maken, zeker als je vermoedt dat je symptomen ervaart van een postpartum depressie. Nee, een psycholoog of een gespecialiseerde vroedvrouw raadplegen betekent niet dat je “gek” bent. Het betekent gewoon dat je voor jezelf zorgt, en mogelijk een postpartum depressie aanpakt.
👩⚕️ Met wie kun je als eerste praten?
- Je huisarts: Hij/zij kan een eerste inschatting maken van je toestand, naar je luisteren en je doorverwijzen naar een specialist. Je hoeft niet de juiste woorden te hebben. Gewoon zeggen: “Ik voel me niet goed sinds de geboorte, ik ben overweldigd, emotioneel moe” is voldoende.
- Je vroedvrouw: Veel vroedvrouwen in Brussel zijn opgeleid in postpartum begeleiding, ook op emotioneel vlak. Sommigen doen zelfs huisbezoeken.
- Een psycholoog: Het is niet nodig te wachten tot de situatie “escaleert” om een psycholoog te raadplegen. Je kunt ook een of twee sessies doen, gewoon om woorden te geven aan wat je doormaakt. Op mentaal vlak kan dit echt een verschil maken.
- De centra voor gezinsplanning: Deze centra bieden psychologische consultaties aan tegen een lage prijs, vaak toegankelijk zonder lange wachttijden.
📍 Brussel: een stad met middelen, je moet ze alleen kennen
Er zijn tal van structuren waar je met begrip kunt worden gehoord:
- Psychologische consultaties in medische huizen
In Brussel bieden verschillende wijkgezondheidscentra (Centres de Santé Intégrés) psychologische consultaties aan. Meer informatie vind je op de websites van de Federatie van Wijkgezondheidscentra (NL). Ook de website van de gemeente Elsene en Born in Brussels kunnen nuttige adressen bevatten. - Therapeuten gespecialiseerd in perinataliteit
Voor gespecialiseerde hulp kun je terecht bij perinataal geschoolde psychologen en psychotherapeuten. Websites zoals Vind een Psycholoog kunnen je helpen bij je zoektocht. Ook Bru-Stars en de dienst Klinische Psychologie van het UZ Brussel kunnen relevante contactpersonen hebben. - Gespreksgroepen (daarover meer in het volgende punt)
- Diensten in verschillende talen (nuttig voor expat-mama’s!)
Als je je meer comfortabel voelt in een andere taal, weet dan dat veel hulpverleners in Brussel meertalig zijn. Op websites zoals Vind een Psycholoog kun je filteren op taal. Daarnaast biedt de Engelstalige organisatie Brussels Childbirth Trust specifieke ondersteuning. Ook het Huis van het Kind Brussel en de Centra voor gezinsplanning bieden vaak diensten in verschillende talen. Medimmigrant kan ook nuttige informatie bieden.
🧡 Je hoeft niet “erg genoeg” ziek te zijn om hulp te vragen
Een van de grootste valkuilen is denken: “Anderen hebben het erger, ik zou blij moeten zijn.” Dit soort gedachten blokkeert vaak de toegang tot steun. In werkelijkheid:
- Er bestaat geen officiële schaal van lijden op het gebied van mentale gezondheid.
- Je emoties zijn legitiem, zelfs als ze niet “ernstig” lijken.
- Het erkennen ervan en het zoeken van steun is een daad van kracht, geen zwakte.
🗺️ 6. Lokale middelen in Brussel
Het goede nieuws is dat Brussel vol zit met verenigingen, professionals en structuren die zich toeleggen op de begeleiding van jonge mama’s, ook als het gaat om postpartum depressie. De uitdaging is weten waar te zoeken, wie te contacteren… en de eerste stap durven zetten.
🧑⚕️ Centra voor gezinsplanning
Deze centra bieden vaak:
- Psychologische consultaties tegen lage prijzen (soms gratis, afhankelijk van je situatie)
- Postpartum begeleiding (door vroedvrouwen, psychologen, maatschappelijk werkers)
- Een begripvol en oordeelvrij luisterend oor
🏥 Medische huizen
Sommige bieden:
- Psychologen geïntegreerd in het team
- Postnatale consultaties met een globale aanpak
- Sociale begeleiding voor mama’s in een kwetsbare situatie
🤱 Zelfstandige vroedvrouwen gespecialiseerd in postpartum
Verschillende vroedvrouwen bieden consultaties aan huis, soms gedeeltelijk terugbetaald door het ziekenfonds. Zij kunnen:
- Je fysieke en mentale gezondheid opvolgen
- Je helpen bij het opstarten van borstvoeding (of het stoppen zonder schuldgevoel)
- Een aandachtig luisterend oor bieden, gewend om alle realiteiten te horen
💡 Je kunt ze vinden via de website www.vroedvrouwen.be
💬 Gespreksgroepen en mama-cirkels
Wil je ervaringen delen met andere mama’s? Organisaties zoals Born in Brussels, het Huis van het Kind Brussel, organiseren regelmatig bijeenkomsten.
Deze momenten zijn kostbaar om uit het isolement te komen en je mentale gezondheid goed te doen… door te beseffen dat je lang niet de enige bent.
Als je deze regels leest met tranen in de ogen, of gewoon met een kleine zucht van opluchting terwijl je denkt “eindelijk iemand die het begrijpt“, weet dan één ding: je bent niet alleen.
Je hebt het recht om het moeilijk te hebben, om niet alles te bolwerken, om soms in te storten. En vooral, je hebt het recht om over je mentale gezondheid te praten — zonder schaamte, zeker als je tekenen van postpartum depressie herkent.
Steun zoeken is een bewijs van kracht, geen zwakte. Voor je mentale gezondheid zorgen, is ook voor je gezin zorgen. Je verdient het.
De inhoud van deze blogpost is uitsluitend bedoeld ter informatie en kan niet worden beschouwd als medisch advies. Indien je je zorgen maakt over je mentale gezondheid na de bevalling, neem dan contact op met een arts, psycholoog of andere gekwalificeerde zorgverlener.
