Je bent bevallen, je baby groeit goed, maar je lichaam stuurt nog steeds onverwachte signalen. Als vrijen pijnlijk is geworden sinds de geboorte, weet dan dat je niet alleen bent en dat het niet “tussen je oren” zit.
Dit wordt postpartum dyspareunie genoemd, en het is een belangrijk onderwerp dat nog te weinig besproken wordt. In dit artikel leggen we op een zorgzame manier uit waarom dit gebeurt, wat je eraan kunt doen, en vooral: waarom je dit niet hoeft te accepteren.
Wat is postpartum dyspareunie?
Het klinkt misschien als een ingewikkeld woord, maar het betekent simpelweg: pijn tijdens seksuele betrekkingen na de bevalling. Dit kan zich op verschillende manieren manifesteren en treft een aanzienlijk aantal nieuwe moeders, vooral in de eerste zes maanden na de geboorte.
Er wordt vaak gesproken over “gebrek aan libido“, maar het is essentieel om te begrijpen dat de fysieke pijn echt is, vaak voorkomt en serieus genomen moet worden. Het kan invloed hebben op je zelfvertrouwen, je relatie en je algemene welzijn.
Veelvoorkomende symptomen
Elke vrouw is anders, maar de meest voorkomende klachten zijn:
- Pijn bij de ingang van de vagina, vooral tijdens penetratie
- Diepe pijn tijdens de gemeenschap
- Een branderig gevoel, trekkende of stekende pijn
- Pijn die uren na de gemeenschap aanhoudt
- Vaginale droogheid of juist een gevoel van losheid
- Kleine bloedingen of irritaties na het vrijen
- Verminderd seksueel verlangen
Hoewel deze symptomen vaak voorkomen, mogen ze niet worden gebagatelliseerd.
Waarom doet het pijn? Veelvoorkomende oorzaken
Verschillende factoren spelen een rol, vaak in combinatie:
- Hormonen: Tijdens het geven van borstvoeding dalen de oestrogeenspiegels, wat de vaginale slijmvliezen dunner en droger maakt — vergelijkbaar met de menopauze.
- Littekens: Een scheur, episiotomie of keizersnede kan gevoelige gebieden achterlaten die minder elastisch zijn en pijnlijk bij aanraking of uitrekking.
- Bekkenbodem: Na de bevalling kunnen de spieren te gespannen zijn (wat een soort blokkade veroorzaakt) of te zwak (wat een gevoel van losheid of ongemak geeft).
- Lokale overgevoeligheid: Gebieden zoals de vaginale ingang kunnen zeer gevoelig worden, vaak als gevolg van hormonale veranderingen of slecht genezen littekens.
- Vermoeidheid en stress: Gebrek aan slaap, huilende baby’s, intense emoties… dit alles kan de pijnsensatie verhogen en het verlangen verminderen.
- Emoties: Angst, postpartum depressie of simpelweg een gebrek aan steun kunnen de pijnperceptie versterken.
Risicofactoren
Bepaalde situaties verhogen de kans op postpartum dyspareunie:
- Vaginale bevalling met scheur of episiotomie
- Moeilijke genezing of lokale infectie
- Borstvoeding (vanwege hormonale effecten)
- Jonge leeftijd bij de bevalling
- Gebruik van bepaalde anticonceptiemethoden
Hoe de pijn verlichten en een bevredigend seksleven hervinden?
Gelukkig zijn er concrete, vaak eenvoudige oplossingen die een echt verschil kunnen maken:
- Intieme glijmiddelen en moisturizers: Kies voor geurloze, op water gebaseerde producten om vaginale droogheid te compenseren.
- Bekkenbodemrevalidatie: Een gespecialiseerde kinesitherapeut kan je helpen de bekkenbodemspieren te ontspannen of te versterken.
- Littekens masseren: Door de zone zachtjes te masseren, kan de soepelheid geleidelijk terugkeren.
- Lokale hormonale behandelingen: Op medisch voorschrift kunnen oestrogeencrèmes de droogheid en irritatie verminderen.
- Communicatie met je partner: Neem de tijd, deel je gevoelens, en hervat seksuele activiteiten langzaam.
- Psychologische ondersteuning: Een zorgzame begeleiding, soms slechts enkele sessies, kan een groot verschil maken.
Onthoud: je hebt het recht om hulp te vragen; dat is geen zwakte.
Duur en evolutie in de tijd
De pijn is niet altijd blijvend. Hier is een overzicht van de cijfers:
Tijd na de bevalling / Percentage vrouwen met klachten
3 maanden / 31-64%
6 maanden / 17-45%
12 tot 18 maanden / 8-32%
24 maanden / ongeveer 12%
Voor velen neemt de pijn na verloop van tijd af. Maar als deze langer dan een jaar aanhoudt, is het raadzaam een specialist te raadplegen. Een aangepaste follow-up kan de levenskwaliteit aanzienlijk verbeteren.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Is pijn na de bevalling normaal?
Het komt vaak voor, maar nee, het is niet “normaal” als het aanhoudt. Het verdient altijd aandacht.
Verergert borstvoeding de pijn?
Ja, het kan tijdelijk de vaginale droogheid verergeren vanwege hormonale veranderingen.
Moet ik stoppen met vrijen?
Niet per se, maar luister naar je lichaam. Hervat het vrijen langzaam, met glijmiddelen en zonder druk.
Is bekkenbodemrevalidatie echt nuttig?
Ja, het helpt bij het ontspannen, versterken en herverbinden met dit vaak zwaar belaste gebied.
Wat als ik me schaam om erover te praten?
Je bent niet alleen. Veel vrouwen maken hetzelfde mee. Professionals zijn er om zonder oordeel naar je te luisteren.
Lokale bronnen en ondersteuning
Als je jezelf herkent in dit artikel, praat er dan over met een vertrouwde zorgverlener. Je verdient het om je goed te voelen, in je lichaam, in je intimiteit, in je leven.
2 bronnen die je allicht zullen interesseren:
UZB
Perineologiekliniek
